Austriacka odmiana języka niemieckiego Austriacyzmy

Uczącym się języka niemieckiego zapewne obił się o uszy fakt, iż język niemiecki- das Standarddeutsch posiada różne warianty narodowe. Należą do nich niemiecki używany na terenie Niemiec- das Hochdeutsch (Bundesdeutsch), austriacki niemiecki – Österreichisches Deutsch, oraz szwajcarski niemiecki Schweizerhochdeutsch.

Język niemiecki, którego uczymy się w szkole to literacka wersja tego języka, którą posługują się głównie media, placówki oświatowe, placówki państwowe w Niemczech. Dla tych którzy mieli okazję podróżować po krajach niemieckojęzycznych zapewne dużym zaskoczeniem była konfrontacja z „prawdziwym” niemieckim, który na żywo jest trudniejszy do zrozumienia, niż ten znany z niemieckich rozmówek, czytanek, czy dialogów słyszanych na lekcji. Odpowiedzialne za to są dialekty i regionalizmy, które charakteryzują się odmiennością od literackiej wersji języka niemieckiego i które na co dzień używane są przez Niemców, Austriaków i Szwajcarów.

Jak poradzić sobie w trudnych sytuacjach językowych, kiedy nie rozumiemy naszego rozmówcy ponieważ mówi w dialekcie? Najlepiej poprosić tę osobę aby mówiła w języku Hochdeutsch.

Könnten Sie bitte Hochdeutsch sprechen? – Czy mógłby Pan/Pani mówić literackim niemieckim?

Większość Austriaków będzie potrafiła przestawić się na tryb mówienia: nach der Schrift, czyli mówienia tak jak się pisze, bez naleciałości. W języku austriackim nadal będzie pojawiało się jednak słownictwo odmienne od tego, którego uczymy się na lekcjach niemieckiego. Specyficzne dla tego wariantu językowego są tzw. Austriacyzmy, które warto poznać, aby ułatwić sobie komunikację w tym kraju.

Lista wybranych austriacyzmów

Liste von Austriazismen

österreichisch	deutsch	polnisch
das Ablaufdatum	das Verfallsdatum	data ważności
die Abwasch	das Geschirrspülbecken	zlewozmywak
angreifen	berühren, anfassen	dotykać
sich anhalten	sich festhalten	trzymać się
sich ausgehen	ausreichen	wystarczyć
ausmalen	streichen	malować
sich ausrasten	ausruhen	wypoczywać
baba!	tschüss	cześć
das Backhendl	das Backhuhn	pieczony kurczak
die Backröhre	der Backofen	piekarnik
der Bankomat	der Geldautomat	bankomat
die Bankomatkarte	die Debitkarte	karta do bankomatu
die Bedienerin	die Raumpflegerin	sprzątaczka
das Beisel	das Lokal,die Kneipe	knajpa
das Brösel	der Krümel	okruch
der Bub	der Junge	chłopiec
das Bussi	das Küsschen	buziak
der Christkindlmarkt	der Weihnachtsmarkt	jarmark świąteczny
das Eierschwammerl	der Pfifferling	kurka
der Eiskasten	der Kühlschrank	lodówka
der Erdapfel	die Kartoffel	ziemniak
das Faschierte	das Hackfleisch	mięso mielone
fesch	hübsch	ładny
der Fetzen	der Lappen	ścierka
der Fleischhauer	der Metzger	rzeźnik
die Fußgeherzone	die Fußgängerzone	deptak
der Gehsteig	der Gehweg	chodnik
die Gelse	die Mücke	komar
der Germ	die Hefe	drożdże
das Gewand	die Kleidung	ubranie
der Gugelhupf	der Napfkuchen	babka piaskowa
der Gusto	der Appetit	apetyt
das Häferl	die Tasse	kubek/filiżanka
die Haube	die Mütze	czapka
heuer	in diesem Jahr	w tym roku
der Heuriger	die Buschenschank	winiarnia
der Hosensack	die Hosentasche	kieszeń
der Jänner	der Januar	styczeń
die Jause	die Zwischenmahlzeit	podwieczorek
das Jus	das Recht, Jura	prawo
der Karfiol	der Blumenkohl	kalafior
die Kassa	die Kasse	kasa
der Kasten	der Schrank	szafka
das Kipferl	das Hörnchen	rogalik
der Klobesen	die WC-Bürste	szczotka do toalety
der Knödel	der Kloß	knedel
die Kohlsprossen	der Rosenkohl	brukselka
der Krapfen	der Berliner Pfannkuchen	pączek
das Kraut	der Weißkohl	kapusta
der Kren	der Meerrettich	chrzan
der Kübel	der Eimer	śmietnik
der Kukuruz	der Mais	kukurydza
das Leiberl	das T-Shirt	koszulka
das Leintuch	das Betttuch, der Laken	prześcieradło
der Lenker	der Fahrer	kierowca
die Marille	die Aprikose	morela
die Maroni	die Esskastanie	kasztan jadalny
die Matura	die Reifeprüfung, das Abitur	matura
die Mehlspeiße	die Süßspeise	deser
die Melange	der Milchkaffee	kawa z mlekiem
der Mist	der Abfall, der Müll	śmieci
der Nudelwalker	das Nudelholz	wałek do ciasta
das Schlagobers	die Schlagsahne	bita śmietana
die Ordination	die Arztpraxis	gabinet lekarski
das Palatschinken	der Eierkuchen	naleśniki
der Paradeiser	die Tomate	pomidor
der Pensionist	der Rentner	rencista
das Pickerl	der Aufkleber	naklejka
die Polizze	der Versicherungsschein	polisa ubezpieczeniowa
der Polster	das Kissen	poduszka
der Powidl	die Zwetschgenmarmelade	powidła
die Putzerei	das Textilreinigungsgeschäft	pralnia
der Rauchfang	der Schornstein	komin
der Rauchfangkehrer	der Schornsteinfeger	kominiarz
die Ribisel	die Johannisbeere	porzeczka
die Rodel	der Schlitten	sanki
das Rohr	der Backofen	piekarnik
die Rote Rübe	die Rote Bete	burak
das Rufzeichen	das Ausrufezeichen	wykrzyknik
das Sackerl	die Tüte	reklamówka
der Schanigarten	der Gastgarten	ogródek piwny
das Schwammerl	der Pilz	grzyb
die Schwarzbeere	die Heidelbeere	jagoda
sekkieren	belästigen, quälen	męczyć, dręczyć
selchen	räuchern	wędzić
die Semmel	ein Gebäck/ein Brötchen	bułka
der Sessel	der Stuhl	krzesło
das Soletti	die Salzstange	paluszek
das Spital	das Krankenhaus	szpital
die Stelze	das Eisbein	golonka
die Stiege	die Treppe	schody
der Taxilenker	der Taxifahrer	taksówkarz
der Topfen	der Quark	twaróg
die Tuchent	die Bettdecke	kołdra
die Türschnalle	die Türklinke	klamka
übersiedeln	umziehen	przeprowadzać się
die Verkühlung	die Erkältung	przeziębienie
der Vorrang	die Vorfahrt	pierwszeństwo przejazdu
die Weichsel	die Sauerkirsche	wiśnia
die Weinbeere	die Rosine	rodzynka
werken	arbeiten	pracować
auf Wiederschauen	auf Wiedersehen	do widzenia
der Zippverschluss	der Reißverschluss	zamek błyskawiczny
das Zuckerl	der/das Bonbon	cukierek
die Zünder	die Zündhölzer	zapałki
der Zuseher	der Zuschauer	widz
zusperren	abschließen	zamykać